هدف اصلی از ارزشیابی نه غربالگری، نه ارزش گذاری و نه داوری است. بلکه یافتن خطاها و خلأهای فرایند تربیتی ویادگیری مدرسه است. هدف غایی ارزشیابی کمک به ارتقاء دانش ، توانمندی ها، نگرش و رشد همه‌جانبه متربیان (عقلی، ایمانی، علمی، عملی و اخلاقی) و اصلاح و بهبود فرایند، محیط و شرایط تربیت و یادگیری و میزان دست یابی متربیان به هویت، گرانیگاه و رسالت و اهداف دوره است.
هرچند در این الگو هر پنج عنصر اهداف (عقل، ایمان، علم، عمل و اخلاق) به‌صورت یکپارچه موردتوجه قرار داده می‌شود؛ ولی نقاط کانونی هویت، گرانیگاه، رسالت و اهداف دوره بطور خاص مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
در این الگو مراجع اصلی ارزشیابی، ارکان مدرسه، متربیان و خانواده ها می باشند؛ که توسط تیم معلم-مربی در ابتدایی و راهبر تربیتی آموزشی کلاس در متوسطه، بگونه ای عادلانه و به دور از سطحی نگری، پیگیری و جمع بندی می شود.
دانش‌آموز در فرایند خودشناسی، خودیابی، خودپایی، خود پالایی، خودسازی و نهایتاً خودارزیابی مشارکت اساسی دارد و با توانایی ها، موقعیت و میزان پیشرفت خودش ارزشیابی می شود.
ارزشیابی از دانش‌آموز، نباید به‌هیچ‌وجه موجب نگرانی، اضطراب و تحقیر وی گردد. ارزشیابی باید تلفیقی از نتیجه و فرایندی مستمر، جامع و ارتقاءبخش باشد و در محیط ها و فضاهای متنوع در حین و بعد از کنشگری وی انجام پذیرد.
نتیجه ارزشیابی‌ها با بیان و رویکرد انگیزشی و امیدآفرینی با خود متربیان (فردی و گروهی) در میان گذاشته و از مشارکت آنها برای پیداکردن راه‌حل و برطرف‌کردن کاستی‌ها و نقاط ضعف احتمالی استفاده می‌شود.
ارزشیابی علاوه براینکه میزان تحقق اهداف برنامه درسی رسمی را مورد سنجش قرار می دهد، باید مسیر پیشرفت شغلی و تحصیلی زندگی آینده متربیان را تصحیح و تسهیل کرده، هویت ملّی و مسئولیت‌پذیری جمعی در متربیان را نهادینه و تقویت کند؛ وجه رقابت زایی یا رقابت‌جویی به حداقل برساند و ناظر به فعالیت گروهی و عملکردی نیز باشد.
متناسب با گرانیگاه، هویت، رسالت و اهداف، ویژگی ها، موقعیت و ماهیت محیط‌ها و فضاهای تربیت و یادگیری متربیان، از انواع ارزشیابی (تشخیصی، تکوینی، مجموعی، فرایندی و…) و انواع روش‌ها و ابزارها (مشاهده نشانه‌ها، پوشه کار و …) استفاده می‌شود.
ارزشیابی به‌گونه‌ای ساماندهی و اجرا می‌شود که موجب خدشه‌دار شدن کرامت، امید، تلاش، اعتمادبه‌نفس، عزت‌نفس، نشاط و سلامت روانی متربیان نگردد.
هرچند چارچوب و روش اجرایی ارزشیابی جامع و ارتقاءبخش تدوین و ارائه خواهد شد؛ ولی پیش از آن مراجع اصلی ارزشیابی تلاش خواهند کرد که در حد مقدور، نکات فوق را در فرایند ارزشیابی رعایت و اعمال کنند.
